Bal Analizleri

Prolin ballarda en fazla bulunan aminoasit olup balın kalite değerinin bir göstergesidir. Protein kaynağı doğal bir besin olan balın kalitesini ve saflığını prolin değerine bakarak anlayabiliriz. Laboratuvar analizleriyle tayin edilen prolin, yapay yollarla elde edilemez. Bal üretimi esnasında arılar sayesinde bala aktarılır. Türk Gıda Kodeksi Bal Tebliği’ne göre kaliteli bir baldaki prolin miktarı en az 300 mg/kg olmalıdır. Soner’s Honey Meşe Balı’nın prolin değeri 1039 mg/kg, Soner’s Honey Lavanta Balı’nın prolin değeri ise 597,24 mg/kg’dır.

Bal elde edilirken bazı üreticiler süzme işlemini kolaylaştırmak ve balın kristalleşmesini geciktirmek amacıyla ısıl işlem uygularlar. Bu işlem bal içerisindeki bir tür enzim aktivitesi olan diastaz değerini düşürür. Düşen diastaz değeri bala dışarıdan katkı maddeleri ilave edildiğini ve 55 santigrat derecenin üzerinde ısıl işleme maruz kaldığını gösterir. Gerçek ve ham bir balda diastaz sayısı en az 8 olmalıdır. Soner’s Honey Meşe Balı’nın diastaz sayısı 34,5, Soner’s Honey Lavanta Balı’nın diastaz sayısı ise 6,82’dir.

Bir balın ham, katkısız ve hakiki olduğu renk, koku ve kıvam gibi özellikler ile anlaşılamaz. Balda yapılan taklitçiliğin ve sahteciliğin tespit edilmesi adına C13 analizi yapılır. Bu analizlere göre gerçek bir balın C13 değeri -1 veya düşük olmalıdır. Soner’s Honey Meşe Balı’nın C13 değeri -26,40, Soner’s Honey Lavanta Balı’nın C13 değeri ise -0,28’dir.

Türk Gıda Kodeksi Bal Tebliği’ne göre C4 şeker oranı balda şeker katkısı olup olmadığının tespiti için kullanılan analiz yöntemidir. Baldaki C4 şeker oranı en fazla %7 olmalıdır. Soner’s Honey Meşe Balı’nın C4 şeker oranı %0, Soner’s Honey Lavanta Balı’nın C4 oranı ise %1,87’dir.

Balın doğallık analizindeki önemli bir aşama da Hidroksimetilfurfural (HMF) değerinin tayinidir. HMF, balda bulunan ana şekerlerden biri olan fruktozun parçalanması ile oluşan bir bileşendir. Balın doğal ve taze halinde bulunan ve yavaş şekilde oluşan HMF, bal ısındığı takdirde hızlı şekilde oluşur. Türk Gıda Kodeksi Bal Tebliğine göre balda 40 mg/kg‘a kadar bulunmasına izin verilmektedir. Bu değerlerin üzerindeyse balın yanlış sıcaklarda depolandığı veya yanlış ısıl işlemlerin uygulandığı kabul edilir. Soner's Honey Meşe Balı'nın HMF değeri 4.0 mg/kg, Soner's Honey Lavanta Balı'nın HMF değeri ise tespit edilememiştir (değer 0'dır).